خانه‌ای برای موسیقی، خاطره و فرهنگ؛ روایت نخستین خانه‌موزه تهران
خانه استاد ابوالحسن صبا؛ نخستین خانه‌ای که در تهران به موزه تبدیل شد
به گزارش پایگاه خبری راهبرد بازار به نقل از پایگاه خبری اخبارخوب ، «خانه‌موزه صبا» واقع در محله ظهیرالاسلام تهران، به‌عنوان نخستین خانه‌ای که در پایتخت به موزه تبدیل شد، بخشی ماندگار از تاریخ موسیقی، معماری و فرهنگ معاصر ایران را در دل خود جای داده است.
این خانه قاجاری که زادگاه و محل زندگی استاد ابوالحسن صبا، موسیقی‌دان برجسته ایرانی بود، در دهه ۱۳۵۰ و به همت همسر وی، «منتخب اسفندیاری»، با هدف تحقق وصیت استاد و پاسداشت میراث او، به موزه تبدیل شد. خانه صبا اولین موزه بیوگرافیک تهران است که از ابتدا برای نمایش زندگی، آثار و ابزار هنری یک شخصیت فرهنگی پایه‌گذاری شد.
خانه صبا با معماری درونگرای قاجاری، حیاطی نعلی‌شکل، پنجره‌های چوبی، اتاق‌های تودرتو و زیرزمینی که روزگاری کلاس درس استاد بود، یادآور فضایی زنده و پویا در دل یک بافت تاریخی است. این خانه که در ابتدای کوچه‌ای بن‌بست قرار دارد، دو در ورودی دارد: یکی برای مهمانان و دیگری برای اهل خانه.
در این موزه، بازدیدکنندگان با مجموعه‌ای ارزشمند از سازهای موسیقی، دست‌نوشته‌ها، عکس‌های خانوادگی، وسایل شخصی و آثار هنری استاد صبا مواجه می‌شوند؛ از جمله ویولن دست‌ساز او که هنوز طنین صدای موسیقی ایرانی را در خود دارد. بخش دیگری از خانه نیز به موزه مردم‌شناسی اختصاص دارد، با عروسک‌ها و لباس‌هایی ساخته‌شده توسط همسر استاد صبا.
طنین هنر در کوچه ظهیرالاسلام
در روزگاری نه‌چندان دور، این خانه پاتوق شاعران و اهالی موسیقی بود. چهره‌هایی همچون شهریار، نیما یوشیج، غلامحسین بنان، علی تجویدی، فرامرز پایور و بسیاری دیگر، در این خانه رفت‌وآمد داشتند. عکس‌هایی از آن روزها، دیوارهای موزه را زینت داده‌اند و نشان از خاطرات پرشمار هنری در دل این خانه دارند.
صبا؛ معمار موسیقی نوین ایرانی
ابوالحسن صبا، شاگرد کلنل علینقی وزیری و از پیشگامان نواندیشی در موسیقی ایرانی، نقش بی‌بدیلی در پیوند موسیقی کلاسیک غربی با اصالت موسیقی ایرانی ایفا کرد. او با تسلط بر سازهایی چون ویولن، سه‌تار، سنتور و کمانچه، و با آموزش نسل بزرگی از هنرمندان نام‌آور، مسیر تازه‌ای برای موسیقی ایران گشود. آثار میدانی او در جمع‌آوری موسیقی نواحی، خصوصاً در شمال ایران، از جمله خدمات فرهنگی ماندگار او محسوب می‌شود.
خانه‌موزه صبا، امروز نه فقط یادگاری از یک استاد بزرگ، بلکه نمادی از پیوند فرهنگ، هنر و هویت شهری در تهران است.
📍 آدرس: محله ظهیرالاسلام، خیابان صفی‌علیشاه
📸 برای بازدید علاقه‌مندان به موسیقی و تاریخ معاصر ایران، این خانه، مکانی فراموش‌نشدنی است.